Sağlık merkezlerine ve acil servislere en fazla başvuru nedenlerinden birisi öksürüktür. Öksürük hava yollarının temizlenmesinde ve korunmasında rol oynayan kompleks bir refleks mekanizmadır. 3 haftadan kısa süren öksürüklere akut öksürük, 3-8 hafta arası süren öksürüklere subakut öksürük, 8 haftadan uzun süren öksürüklere ise kronik öksürük denir. Tedaviye yanıt vermeyen öksürüklere refrakter öksürük, nedeni saptanan kronik öksürüklere spesifik öksürük ve her şeye rağmen etyolojisi saptanamayan öksürüklere idiopatik öksürük denir.
Akut Öksürüğün Nedenleri
Akut öksürük nedenleri arasında soğuk algınlığı, akut bronşit, akut bakteriyel sinüzit, boğmaca kronik obstrüktif akciğer hastalığı alevlenmes, alerjik rinit ve çevresel irritanlara bağlı rinit yer almaktadır. Astım, konjestif kalp yetmezliği, pnomöni, pulmoner emboli ve yabancı cisim aspirasyonu gibi hastalıklar daha az sıklıkla görülür. Akut öksürük en sık viral enfeksiyonlara bağlı gelişen ÜSYE ile karşımıza çıkmaktadır.
Öksürükle seyreden astım atakları yine enfeksiyonla tetiklenebilir. Öksürükle birlikte hışırtılı solunum ve nefes darlığı varsa astım araştırılır. Çevresel irritan maddelerden uzaklaşmak, sigara bırakmak ve ACE inhibitörü gibi antihipertansif ilaçların kesilmesi de öksürüğü önleyebilir. Tanı fizik muayene, PA akciğer grafisi ve birtakım kan tahlilleri ile konulabilir. (Bronşit, pnomöni, bronşektazi)
Kronik Öksürüğün Nedenleri
Kronik öksürüğün nedenleri arasında ise en sık yine astım, gastroözofagial, reflü ve postnazal akıntı sendromu gelir. Reflü mide ilaçları ile kontrol altına alındığında öksürükte azalma izlenir. Kronik rinit, rino sinüzit ve alerjik rinit gibi postnazal akıntı sendromları ise fizik muayene, radyoloji ve kan tahlili yardımıyla açığa çıkarılabilir.
Öksürük önemli ve rahatsız edici bir semptomdur. İster akut ister kronik olsun mutlaka ayırıcı tanıya gidilmeli ve uygun tedavi verilmelidir. Bu şikayeti olan hastaların göğüs hastalıkları hekimine başvurması önerilir.
